DODATEK TYGODNIOWY» – ПЕРШИЙ НАУКОВИЙ ДОДАТОК ДО «GAZETY LWOWSKIEJ» (1850-1869)

Автор(и)

  • Тарас ЩЕРБАН

DOI:

https://doi.org/10.24919/2312-2595.12/54.283658

Ключові слова:

наукова преса, «Dodatek tygodniowy», часопис «Przewodnik Naukowy i Literacki», «Gazeta Lwowska», польська історіографія, Галицька автономія

Анотація

Анотація. Мета дослідження – показати на підставі історіографічних джерел (історичних досліджень та матеріалів часопису) як впродовж 50–60-х рр. XIX ст. відбувалося становлення редакційної політики наукових додатків до «Gazety Lwowskiej», що були попередниками часопису «Przewodnik Naukowy i Literacki». Методологія дослідження ґрунтується на застосуванні загальнонаукових та спеціально-історичних методів. Дотримано принципи історизму, об’єктивності та ціннісного підходу до досліджуваних явищ. Коректність вивчення джерельної бази забезпечена застосуванням евристичного методу. Використання історико-генетичного, історико-типологічного та історико-системного методів дало змогу достовірно відтворити і прослідкувати за розвитком феномену наукового часописання в Галичині та отримати коректні висновки. Наукова новизна полягає у тому, що вперше  в  історіографії   досліджується   передісторія становлення та організації діяльності львівського літературно-наукового журналу «Przewodnik Naukowy i Literacki». Висновки. Часопис «Przewodnik Naukowy i Literacki», додаток до урядової «Gazety Lwowskiej», що видавався у Східній Галичині рекордно тривалий час – з 1873 до 1919 р. – мав також і тривалу передісторію. Починаючись ще у 50-х рр. XIX ст. як статистично-краєзнавчий «Dodatek tygodniowy» (згодом «Dodatek miesіęczny»), видання трансформовувалося і через два десятиліття стало помітним явищем польської науки і культури у Східній Галичині, важливим джерелом поширення інформації про інтелектуальні здобутки в середовищі зростаючого числа місцевої інтелігенції. Упродовж усього цього часу ініціатором діяльності наукового додатка й активним його промоутером був «триразовий» галицький намісник Агенор Ґолуховський, котрий за посередництва головних редакторів видання, втілював просвітницькі ідеї представлення науки як міри суспільного розвитку.

 

Посилання

Bibliografia polska Estreicherów, (1870). (Cz. 1. Stulecie XIX, t. 1–8). Kraków [in Polish].

Dodatek Tygodniowy przy «Gazecie Lwowskiej» (1857) [«Weekly supplement» at «Gazeta Lwowska»], s. 65 [in Polish].

Estreicher, K. (1861). Dziennikarstwo w Galicyi i Krakowie [Journalism in Galicia and Krakow]. Biblioteka Warszawska – Warsaw Library, T. 2, 156–176, 408–428, 666–686 [in Polish].

Gazeta Lwowska, (1867) [Lviv Newspaper]. (Nr. 152, 4/07/1867) [in Polish].

Gazeta Lwowska, (1850) [Lviv Newspaper]. (Nr. 265, 16/11/1850) [in Polish].

Gazeta Lwowska, (1850) [Lviv Newspaper]. (Nr. 278, 2/12/1850) [in Polish].

Finkel, L. (1911). Historya Gazety Lwowskiej 1873–1883 [The history of Lviv Newspaper 1873–1883]. Stulecie Gazety Lwowskiej (1811–1911) – The centenary of the Lviv newspaper (1811–1911), T. 1 (1), 207–248. Lwów: Drukarnia Gazety Lwowskiej [in Polish].

Gubrynowicz, B. (1911). Historya Gazety Lwowskiej 1883–1911. [The history of Lviv Newspaper 1883–1911]. Stulecie Gazety Lwowskiej (1811–1911) – The centenary of the Lviv newspaper (1811–1911), T. 1 (1), 249–426. Lwów: Drukarnia Gazety Lwowskiej [in Polish].

Dodatek Nadzwyczajny do «Gazety Lwowskiej», (1867) [Extraordinary supplement to «Lviv newspaper»]. (Nr 1, 4/07/1867) [in Polish].

Jaworski, F. (1912). Historya Dodatku Tygodniowego przy Gazecie Lwowskiej (1850–1862) i (1867–1869) [History of the Weekly Supplement at Lviv Newspaper (1850–1862) and (1867–1869)]. Stulecie Gazety Lwowskiej (1811–1911) – The centenary of the Lviv newspaper (1811–1911), T. 2, cz. 2, 77 s. Lwów : Drukarnia Wł. Łozińskiego [in Polish].

Kieniewicz, S. (1959). Gołuchowski Agenor (1812–1875) [Goluchowski Agenor (1812–1875)]. Polski Słownik Biograficzny – Polish Biographical Dictionary, T. VIII, 257–260. Warszawa: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk [in Polish].

Kleiner, J. (1912). Historia «Przewodnika Naukowego i Literackiego» [History of «Scientific and Literary Guide»]. Stulecie Gazety Lwowskiej (1811–1911) – The centenary of the Lviv newspaper (1811–1911). (T. 2 (3)). Lwów: Drukarnia Wł. Łozińskiego [in Polish].

Kmiecik, Z. (1976). Prasa polska w latach 1864–1918. [Polish press in the years 1864–1918.] W J. Łojka (Red.). Historia prasy polskiej – History of the Polish press. (T. 2). Warszawa: PWN [in Polish].

Łoziński, B. (1901). Agenor hrabia Gołuchowski w pierwszym okresie rządów swoich : (1846–1859) [Agenor Count Goluhovski in the first period of his rule: (1846–1859)]. Lwów : nakł. Księg. H. Altenberga [in Polish].

Loziński, B. (1913). Szkice z history Galicyi w XIX wieku [Sketches from the history of Galicia in the 19th century]. Lwów. [in Polish].

Myśliński, J. (1969). Czasopiśmiennictwo naukowe w Galicji w dobie autonomicznej [Scientific journals in Galicia in the autonomous era]. Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego – Yearbook of the History of Polish Periodicals, T. VIII (4), 447–500 [in Polish].

Nadolski, B. (1936). Lwowskie czasopiśmiennictwo literackie XX w. [Lviv literary journals of the 20th century]. Zjazd Naukowy im. I. Krasickiego. Księga referatów – Science Congress by I. Krasicki. Book of papers (s. 453–460). Lwów [in Polish].

Słowo wstępne. (1867) [Introduction]. Dodatek Nadzwyczajny do Gazety Lwowskiej – Extraordinary supplement to «Lviv newspaper». (Nr 1, 4/07/1867) [in Polish].

Stulecie Gazety Lwowskiej (1811–1911), (1911–1912). [The centenary of the Lviv newspaper (1811–1911)]. (T. 1–3). Lwów : Drukarnia Gazety Lwowskiej [in Polish].

Toczek, A. (2005). Czasopiśmiennictwo historyczne we Lwowie (1867–1918) [Historical journals in Lviv (1867–1918)]. Wielokulturowe środowisko historyczne Lwowa w XIX i XX w. – The multicultural historical environment of Lviv in the 19th and 20th centuries, T. III, 175–198. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego [in Polish].

Tokarz, W. (1913). Wstęp do pracy B. Lozińskiego «Szkice z history Galicyi w XIX wieku» [Introduction to the work of B. Loziński «Sketches from the history of Galicia in the 19th century»]. (s. VII–XVIII). Lwów [in Polish].

Więckowska, H. (1966). Zarys czasopiśmiennictwa naukowego w Polsce [Outline of scientific journalism in Poland]. Studia i Materiały do Dziejów Nauki Polskiej – Studies and Materials for the History of Polish Science. (Z. 2, 338 s.) [in Polish].

Lazurko, L. (2021). Stvorennia ta orhanizatsiia diialnosti chasopysu «Przewodnik Naukowy i Literacki» u Lvovi (70-ti rr. XIX st.) [Creation and organization of the magazine «Przewodnik Naukowy i Literacki» in Lviv (70s of the XIX century)]. Problemy humanitarnykh nauk: zbirnyk naukovykh prats Drohobytskoho derzhavnoho pedahohichnoho universytetu imeni Ivana Franka. Seriia Istoriia – Problems of Humanities. History Series: a collection of scientific articles of the Drohobych Ivan Franko State Pedagogical University. History series, 8/50, 41–57. DOI: 10.24919/2312-2595.8/50.240959 [in Ukrainian].

Lazurko, L. (2017). Chasopys Natsionalnoi biblioteky imeni Ossolinskykh u Lvovi v XIX st. [Journal of the Ossolinsky National Library in Lviv in the 19th century.] Galicja. Studia i materiały – Galicia. Studies and materials, Т. 3, 147–169). DOI: 10.15584/galisim.2017.3.6 [in Ukrainian].

Chornovol, I. (2002). Ukrainska fraktsiia Halytskoho kraiovoho seimu. 1861-1901 (narys z istorii ukrainskoho parlamentaryzmu) [Ukrainian faction of the Halytskyi Regional Diet. 1861–1901 (an essay on the history of Ukrainian parliamentarism)]. Lviv [in Ukrainian].

##submission.downloads##

Опубліковано

2023-07-31

Номер

Розділ

Статті